روز شمار مسافرت ماشيني به ارمنستان- گرجستان - تركيه

 آرتان تارزان

آخر مرداد 2 روز برای عید فطر تعطیلی داشتیم، هفته بعد هم مهد آرتان تعمیرات داشتند و وقتی آرتان مهد نره،  یعنی  من  یا یاشار  باید  تعطیل  باشیم، تعطیلات اجلاس سران هم افتاد رو هفته ای که مهد آرتان تعمیرات داشت و این چنین شد که نقشه ارمنستان گرجستان پا گرفت.
 کتاب lonelyplanet را علی داشت و امانت گرفتیم، از دوستانی هم که رفته بودند یکسری اطلاعات کسب شد، باربند ماشین هم از بابک، امانت گرفته شد و خانواده ما به همراه آجی کوچیکه  و همسرش برنامه ریزی کردیم،  آجی کوچیکه مریضی سنگینی را پشت سر گذاشته بود و 5 روز مانده به سفر شوک بزرگی به ما وارد کرد که نمی توانند بیانند، ما مانده بودیم که آرتان را چگونه راضی کنیم که حوشبختانه به همت و اراده خاله، آنها همراه شدند اگر چه چند روز اول اصلا روحیه و انرژی نداشت اما به مرور بهتر و بهتر شد. مسیرمان پنج شنبه صبح حرکت از تهران تا جلفا. جمعه صبح مرز نوردوز  که متوجه شدیم یکی از مدارک را جا گذاشته ایم که باز خوشبختانه فامیل  همت کردند و درب  منزل  آجی کوچیکه را شکستند و مدرک را با اتوبوس های شب رو برای ما فرستادند. شنبه صبح مرز نوردوز  با یکساعت معطلی رد شدیم و برای  اولین بار در زندگانی ام پلیس مرزی مان به مانتوی  من گیر داد که نشستم جلویش با نخ و سوزن چاکهای مانتو را دوختم و رد شدم. مسیر کاملا سربالایی و جنگلی است پر از میوه و تمشک و پر از چشمه های آب. شب اول Goris خوابیدیم. بسیار زیبا هم از لحاظ ساختمانی و هم صخره هایی که شهر  را احاطه کرده اند.  در ارمنستان  کمتر  انگلیسی زبان پیدا می شود و پانتومیم کارآتر است.  Tatev  نزدیک Goris است که متاسفانه من نمی دانستم که دیدنی است  و باستانی و از دست دادیم.  به سمت jermuk  رفتیم در صبح یکشنبه.  همه جا دریاچه است  و سبز و دلنواز.  Jermuk اب معدنی های متفاوت دارد  با درجه حرارت های متفاوت که هر کدام برای قلب  و روده و کبد به طور خاص مفیدند.  خودشان که قلب قلپ می خوردند اما از نظر من تلخ بود و عیر قابل تجمل.  آب ها  رایگان است و در پارکی  حدود 10 شیر وجود دارد که از هر کدام می توان  استفاده کرد. من بیشتر آثار باستانی دوست دارم  و  طبیعت و زندگانی خاص  یک منطقه را. Jermuk را پیشنهاد نمی کنم.  رفتیم به سمت Martuni  که کنار سوان است. تقریبا به بلندترین منطقه که می رسید  کاروانسرایی است که از دست ندهید. از کناره دریاچه تا نزدیکی شهر سوان رفتم.  غرب دریاچه سوان بسیار  مرفه تر از شرق  و جنوب سوان است و تمام ویلایی . شب را چادر زدیم کنار سوان که نیمه شب بارانمان گرفت. پس کنار سوان و نزدیکی شهر باتومی در گرجستان حتما حساب باران های سیل آسا را داشته باشید.  صبح دوشنبه ابتدا  گارنی و Gighard دو اثر باستانی را دیدیم و سپس وارد ایروان شدیم.  بزرگ نیست. پر از ایرانی است. میدان اپرا   تا جمهوری  بسیار  زیبا  و شلوغ است. قدم زدن شب در این ناحیه را از دست ندهید. نقشه های  مترو و شهر  را از اینترنت  بگیرید وگرنه هیچ توریست آفیسی  به رایگان به شما نقشه نمی دهد.  نقشه مترو را حتما داشته باشید  که ایستگاه ها همه  اسم های  ارمنی  دارند و یک کلمه انگلیسی  پیدا نمی کنید. من رو دوربینم نقشه مترو را داشتم و دوربین هم که ممنوع است در ایستگاه ها. هر دفعه که روشن می کردم تا ببینم  نقشه را  یکی بالای  سرم  حاضر می شد.

مجسمه عشق در batumi كه 8 شب به بعد مي چرخد

با خانواده اي محلي نزديك Poti

یک پارک بسیار  تمیز، تاکید  می کنم بسیار  تمیز  در شمال شهر ایروان هست که وقتی  از ایستگاه مترو  پیاده می شوید می روید  داحل پارک. فکر  کنم به پارک  LOVE  معروف است. پر از  مادر  و بچه است. آنجا  را خیلی پسندیدم. صبح سه شنبه  می رویم به سمت دلیجان زیبا و کلیسا های زیبایی که در وسط جنگل هستند. دلیجان زیباست پیشنهاد می کنم ببینید.  صبج 4 شنبه  راه می افتیم به سمت گرجستان. مرز گرجستان را 10 دقیقه ای رد می کنید. با کلاس اند و خوشمان آمد.  از گرجستان هم که خارج می شدیم بیشتر از 10 دقیقه طول نکشید. اما وای به مرز ایران.  بیشتر از 1 ساعت در مرز  خودمان معطل شدیم.  تفلیس زیباست.  آرتان که هم مادر ارمنستان را دیده بود و هم مجسمه مادر گرجستان را می پرسید پس  مادر  ترکیه  کجاست  که یاشار گفت آنها مامان نداردند بابا دارند  به اسم آتاتورک.  آرتان که خودش را ترک می داند،  لجظه شماری می کرد برای رسیدن به ترکیه و دیدن هم زبان هایش. تفلیس را با ماشین حسابی گشتیم که گرجستان رانندگی هایشان شبیه ایران است اما ارمنستان حواستان به سرعت ها باشد.  کمتر پیش می آید ایرانی در ارمنستان جریمه نشود. پنج شنبه صبح آرتان در حال بازی بود که سرش خورد به سنگ تیزی و خون و بدترین لحظه سفر. سریع با تاکسی رفتیم بیمارستان که گفتند  بچه ها  را فقط در بیمارستان بچه ها پذیرش می کنند که بیمارستان بچه ها هم دور  از شهر بود، زبان هم که بلد نبودیم، کل بیمارستان به آن جینگولی  فقط یک دکتر انگلیسی بلد بود که برای  بخیه هم که من باید می رفتم بیرون مجبور شدند دوباره همان خانم دکتر را بیاورند که به من حالی کنند نباید تو اتاق باشم, من هم که آرتان را می شناسم که کنار من تحمل هر چیزی را دارد و بدون من ممکن است از حس غریبگی طفلک غش کند، گفتم من نمی روم بیرون، بخیه نزنید، به هر حال قبول کردند که من باشم و آرتان سربسته چند روزی نقل گفتگو در همه جا بود. برای اینکه آرتان از سرش یادش برود رفتیم باغ وحش که نسبت به ایران خیلی بهتر است اما  در کل  باغ وحش باکلاسی نیست. عصر شهر را کامل گشتیم، پل شیشه ای که من دوست داشتم پیدا کردیم و با تله کابین بروید پیش مجسمه مادر گرجستان،  از بالا منظره شهر دیدنی است و زیبا.  راستی 2 هفته ای توانستیم  در هوای  پاک نفس بکشیم و آسمان آبی  ببینیم. جمعه صبح به سمت Kazbegi راه افتادیم. در کل مسافرت هوا خوب و عالی و خنک بود. مسیر kazbegi  را حتما بروید  زیباست و رویایی و هر جایی می توانید با خیال راحت در طبیعت چادر بزنید. شنبه 25 آگوست  به سمت جنوب می رویم که جنوب گرجستان را ببینیم و غارهای  vardzia  را. مسیر بسیار طولانی است و باید دایم بپرسید، چون تا نزدیکترین روستا هم تابلویی دیده نمی شود. 2 ساعت بالا رفتن و دیدن غارها طول می کشد. مسیر جنوبی پر از دریاچه است می توانید 2 شبی وقت بگذارید کنار دریاچه ها. هم برای شنا و هم برای استفاده از طبیعت. یکشنبه راه می افتیم به سمت borjomi که آب معدنی اش در دنیا معروف است. از نظر من ارزش رفتن و وقت گذاشتن ندارد. به سمت Kutaisi می رویم. شهر زیبایی است و دو کلیسای معروف خارج از شهر در سمت شمال شرقی اش هست که بسیار دیدنی و زیبا هستند. دوشنبه : می رویم به سمت zugdidi و Mtsia که کل گرجستان یک طرف، این منطقه یک طرف. رودخانه های خروشان. دریاچه بسیار بزرگی در پشت سد. جنگل های انبوه و کوه های برفی. مسیر  بسیار طولانی است. بهتر است یک شب در این مسیر  بمانید. روستا هایی با حداکثر 10 خانه در مسیر وجود دارد که برای شب مانی و استفاده از محیط پاک طبیعی پیشنهاد می شود.  ما مجبور بودیم تا نزدیکی های Poti برگردیم. 
سه شنبه: به سمت Batumi می رویم. قبل از رسیدن به شهر می رویم به botanic garden که برایش زحمتی نکشیده اند. خیلی با صفا است به شرطی که هوا خنک باشد. با این آب و هوا کلی گل می شد در آن کاشت مثل سنگاپور. اما چندان به آن نرسیده اند آبجی کوچیکه اینقدر تعریف کرد که من هم خوشم آمد. 3 ساعتی پیاده روی در آن طول می کشد.آجی کوچیکه و همسرش از این شهر خوششان آمده و شب می مانیم. مجسمه گردان عشق را دیدیم که در کنار برج های بلند تازه ساز دیگر نمایی ندارد. 

Sumela- Maryam anna- Turkey

آرتان و عمو امين در Botanic Garden nv در  Batumi

سواحل Batumi  را برای شنا پیشنهاد نمی کنم. از poti به سمت Batumi همه جا ساحل بسیار تمیز است که برای  شنا بهتر است. چهارشنبه صبح راه می افتیم که مرز را رد کنیم. گرجستان 10 دقیقه ای تمام شد و ورود به ترکیه هم زمانی نگرفت مسیر از Batumi تا ترابزون در ترکیه بسیار بسیار زیباست. دیداری مجدد از sumela و maryam anna  داشتیم که در هوای مه گرفته بسیار چسبید و دیگر از ارزروم باید می آمدیم به ایران.  میوه در ارمنستان و گرجستان بسیار ارزانتر از ایران است  و طبیعی تر و حسابی می چسبید. آرتان خوابش که قاطی می شد، غیر قابل کنترل می شد اما در مجموع بسیار خوب بود به عنوان همراه سفر. چشمه فراوان است در همه جای مسیر ولیکن به بچه فقط آب معدنی بدهید.